گروه سیاسی – رجانیوز: دکتر محمد سلیمانی نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و وزیر اسبق ارتباطات و فناوری اطلاعات، در یادداشتی اختصاصی، به بررسی متن تهیه شده در وین و مقایسه آن با خطوط قرمز اعلامی نظام در مذاکرات هسته ای پرداخت.
به گزارش رجانیوز، دکتر سلیمانی با اشاره محدودیتهای بلند مدت، محدودیت در تحقیق و توسعه و ابهام در نحوه لغو تحریمها، موارد عینی نقض خطوط قرمز کلان نظام در متن فراهم آمده را تبیین کرده است.
در ادامه متن کامل این یادداشت را می خوانید:
حدود سه سال از مذاکرات هسته ای می گذرد. دشمنانی غدار و سلطه گر به سرکردگی آمریکا مقابل ملت ایران قرار گرفته اند. دغدغه و دلواپسی مردم عدم رعایت خطوط قرمز و عبور از چارچوب های کلی مشخص شده توسط نظام بوده و هست. مردم و رهبری همواره بر آمادگی برای توافق خوب با رعایت خطوط قرمز تأکید کرده و می کنند. هر چه مذاکرات پیشرفت داشته است، رهبری به صورت صریح و روشن تر خطوط قرمز را تبین و اعلام عمومی کرده اند. پس از توافق لوزان، رهبر معظم انقلاب اسلامی در چند نوبت ایرادات اساسی به جمع بندی انجام شده در لوزان وارد کردند و در ملأ عام برای مردم تشریح نمودند و خواستار اصلاح در متن و هوشیاری بیشتر مذاکره کنندگان شدند. اکنون توافق در وین به مرحله آخر رسیده است و متنی تهیه گردیده است.
سؤالات اصلی این است که آیا خطوط قرمز در این توافق رعایت شده است یا خیر؟ و آیا ایرادات اساسی مطرح شده توسط مقام معظم رهبری برطرف شده است یا خیر؟ لذا بر همه صاحب نظران، کارشناسان، مراکز تصمیم گیری و قانون گذاری و مسئولان بلند پایه کشور واجب است به این سؤالات اساسی پاسخ مکتوب و با آدرس مشخص ارائه کنند و در فرصت باقیمانده روشن کنند در کجای توافق، کدام یک از دغدغه های رهبری و مردم و ایرادات وارد شده رفع و اصلاح شده است. شاهد هستیم عده ای چشم بسته و بدون ذکر و آدرس دهی و ارجاع به متن توافق شده، مدعی هستند و می شوند که تمام خطوط قرمز رعایت شده است. این افراد عمدتاً دلبستگان و مطیعان حلقه به گوش دولت هستند. مسأله ی هسته ای مسأله ای ملی است، دراز مدت و حیاتی است و نباید با آن بر خورد صرف سیاسی شود. بلکه باید با کارشناسی و ارجاع به مرجع صحبت شود. الان وقت آن نیست که عده ای چشم و گوش بسته فریاد موافقت یا مخالفت تمام بر آورند. آلان فصل کار و نکته سنجی و کارشناسی متن توافق است. الان باید بی غرض و بدون گرایش، صرفاً به بررسی محتوای متن توافق پرداخته شود.
اکنون که متن در دسترس هست باید وزارت امورخارجه به جای حرفهای کلی و کلیشه ای به سؤالات اصلی پاسخ دهد و مشخص کند در کجای متن، ایرادات وارد شده توسط رهبری رفع شده است؟ الان دولت باید با پاسخ کارشناسی مکتوب و روشن و با ارجاع به متن توافق پاسخگوی ملت و رهبری باشد. سیاسی کاری باید موقوف شود و الان وقت بهره برداری و ذوق زدگی و اظهار خوشحالی غیر ضرور نیست. الان همه باید دست در دست هم نسبت به بررسی و کارشناسی متن اقدام کنند. لذا پیشنهاد می شود وزارت امور خارجه و تیم مذاکره کننده با توجه به اشراف به متن و سوابق مذاکره به سؤالات زیر که دغدغه و خطوط قرمز تعیین شده توسط رهبری است، پاسخ کارشناسی متقن - با آدرس و ذکر محل اصلاح در متن- دهند.
اجازه می خواهم چند نمونه از سؤالات را مطرح کنم. امیدوارم مذاکره کنندگان و دولت در اسرع وقت پاسخ آنها را به مردم بدهند:
۱- رهبر معظم انقلاب به صراحت فرمودند که "محدودیت های بلند مدت" را قبول ندارند. محدویت بلند موجب وابستگی کشور و نسلهای آتی می شود. بدیهی است تصمیم امروز سرنوشت نسلهای بعدی را هم رقم می زند و تحت تاثیر می گذارد. ایشان فرمودند: "ما بر خلاف اصرار آمریکائی ها محدودیت های بلند مدت ۱۰ و ۱۲ ساله را قبول نداریم و مقدار سالهای مورد قبول محدودیت را به هیات مذاکره کننده گفته ایم".
با مرور متن توافق وین، هر خواننده ای به وضوح و راحتی محدودیت های ۵، ۸، ۱۰، ۱۵، ۲۰ و ۲۵ ساله را ملاحظه می کنید و آمریکائی های غدار هم روی ان فراوان مانور می دهند. خواننده به سرعت نتیجه می گیرد که این خط قرمز رعایت نشده و ایراد اصلی رهبری رفع نشده است. لذا توجیه و پاسخ هیات مذاکره کننده چیست؟ بدیهی است کلی گوئی قانع کننده نیست. خصوصاً که این محدودیت ها با همان اعداد در توافق لوزان آورده شده است و تغییری در محدودیت های به نظر خواننده جلوه نمی کند. از آن بدتر در فکت شیت آمریکائی پس از لوزان اینها آورده شده بود. بدیهی است عدم رعایت این خط قرمز کلیدی کل توافق را با تردید روبرو کرده است. آیا محدودیتی که مورد ایراد نظام قرار گرفت در توافق لوزان چند سال بود و در توافق وین چند سال شد؟ ظاهراً اعداد همان اعداد است!
۲- ادامه کار تحقیق و توسعه و ساخت و ساز هسته ای در زمان محدودیت، یکی دیگر از مطالبات اصلی رهبری بوده و ایرادی اساسی است که ایشان بر توافق لوزان وارد کردند و مورد پذیرش ملت و نخبگان و دانشگاهیان قرار گرفت. رهبری به صراحت فرمودند:"در طول سالهای محدودیت هم باید تحقیق و توسعه ادامه داشته باشد، آنها می گویند در مدت ۱۲ سال هیچ کاری نکنید. اما این حرف زور مضاعف و غلط مضاعف است." در متن توافق وین تغییر محسوس نسبت به لوزان از این بابت مشاهده نمی شود. ظاهراً تحقیق و توسعه محدود سانتریفیوژهای به IR۸,IR۶, IR۵, IR۴ شده است. در صورتیکه تحقیق و توسعه نباید محدود به نوع باشد. باید دانشمندان ایران مجاز به نوآوری و ساخت باشند و قادر به آزمایش در حد نیمه صنعتی باشند. اصولاً به نظر می رسد در متن توافق مفهوم تحقیق و توسعه ی حداقلی و در حد تحقیق بدن توسعه محدود شده است و از نظر کمیت هم محدودیت دراز مدت فراهم شده است. لذا ضرورت دارد تیم مذاکره کننده با صراحت و با ارجاع به مفاد متن توافق و بدون بزرگنمائی و توضیحات و برداشت های غیر واقعی مشخص کنند که کجا و چگونه و با چه محدودیت هائی این امر آورده شده است و تعهدات طرف مقابل چیست؟
آنچه که فرد محققی با دانش هسته ای از مفاد توافق نامه برداشت می کند، با آنچه که مطالبه رهبری است فاصله دارد. محل انجام تحقیق و توسعه نیز باید روشن باشد که بدون محدودیت است، تا دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی کشور بتوانند در این زمینه ورود پیدا کنند. این مطلب نیز در متن غیر روشن است.
۳- از مطالبات دیگر رهبری و ایراداتشان بعد از توافق لوزان لغو تحریمهای اقتصادی، مالی و بانکی هنگام امضای موافقتنامه و سایر تحریم ها در فواصل معقول بود. ایشان فرمودند: "تحریمهای اقتصادی، مالی و بانکی چه مربوط به شورای امنیت، چه کنگره آمریکا، و چه دولت آمریکا باید فوراً هنگام امضای موافقت نامه لغو و بقیه تحریمها هم در فواصل معقول بر داشته شود ."
در توافقنامه درک صحیح و برداشت روشنی از حذف سازمان تحریم علیه ایران نیست. زمان حذف تحریمها هم در جاهای مختلف مبهم است و خواننده متن نمی تواند صریحاً تحقق مطالبه رهبری را برداشت کند. خصوصاً استفاده از اصطلاحاتی نظیر زمان اجرای توافق و نظیر آن که ابهام را دو چندان می کند.
حذف تحریمهای اقتصادی، مالی و بانکی باید توسط متخصصین مربوطه با در نظر گرفتن مراحل اجرا و فوت و فن های آن راستی آزمائی شود و تأیید گردد و الّا ظاهر متن نشان می دهد آمریکای غدار می تواند به راحتی موش بدواند و تحریمها را در عمل با کار شکنی فنی حذف نکند و یا عملاً حذف تحریمها طولانی مدت گردد. باید وزارت دارائی و اقتصاد، بانک مرکزی و حداقل چند بانک بزرگ کشور بر متن مربوط به حذف تحریمهای مالی و بانکی با دید اجرائی صحه بگذارند و متهدانه و مسئولانه اعلام کنند که بدون مشکل یا حداقل قابل قبول است و در آینده و در زمان اجرا این وزارت و بانک مرکزی دبه در نیاورند و از نارسائی ها سخن نگویند و "کی بود؟ کی بود؟ من نبودم" در کشور راه نیندازند.
بدیهی اظهارات تیم مذاکره کننده بدلیل عدم تخصص بانکی و مالی قابل قبول و قابل فهم نیست و باید شخص رئیس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد صریحاً اعلام نظر کنند. اگر غیر از این باشد، باید مطمئن بود که این خط قرمز در اجرا زیر پا گذاشته شده یا می شود و ملت را به جائی دیگر حواله داده یا می دهند.
۴- مقام معظم رهبری فرمودند: "لغو تحریمها نباید به اجرای تعهدات ایران منوط گردد. نگویند شما تعهدات را انجام دهید بعد آژانس گواهی دهد تا تحریمها لغو شود. ما این مسأله را مطلقاً قبول نداریم. اجرائیات لغو تحریمها باید با اجرائیات تعهدات ایران متناظر باشد". اکنون سؤال این است که چگونه تحریمها (با ذکر مثالهائی روشن) لغو می شود؟ آیا این تناظر چگونه در متن توافق قابل ارزیابی است؟ مرور کلیات توافق چنین اطمینان مورد مطالبه رهبری را بدست نمی دهد. ظاهراً تعهدات ایران سنگین تر و اجرائی و عملی و سخت افزاری است، ولی تعهدات طرف مقابل با توجه به تنوع طرفها مبهم است. امکان بازگشت ایران به حالت اول یا غیر ممکن است یا هزینه بر و زمان بر، در صورتیکه امکان بازگشت طرف مقابل برای برپائی تحریم در زمان کوتاه انجام پذیر است و عمدتاً نرم افزاری است. این مطالبه از مطالبات دقیق و کارشناسی شده و بر اساس تجربیات است. لذا ضرورت دارد تا وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی مسئولیت آن را شخصاً به عهده بگیرند و به صورت روشن و غیر مبهم تحقق مطالبه رهبری را تضمین و اعلام کنند. به نظر می رسد در این تعهدات، تضمین سازمان انرژی اتمی و دولت غیر شفاف است و احتمال سر دادن "کی بود؟ کی بود؟ من نبودم" در حین اجرای تعهدات فوق العاده بالاست. لذا از اول باید مسئولیتش معلوم و روشن گردد. در غیر این صورت باید منتظر خسارت عمده و بزرگ به کشور و مردم بود.
۵-تجربه ۱۲ ساله مذاکرات هسته ای با آژانس و نقش آژانس در این مدت دیکته می کند که نسبت به نظارت این آژانس تردید جدی داشته باشیم. ملت ایران در این مدت شاهد بوده اند و بر آنها ثابت شده است که آژانس ابزار دست آمریکا و اروپا است و فردی نظیر آمانو هیچکاره و بلکه مترسکی بیش نیست. مقام معظم رهبری در این باره فرمودند: "ما از موکول کردن اجرای تعهدات طرف مقابل به گزارش آژانس مخالفیم. چون آژانس بارها و بارها ثابت کرده است مستقل و عادل نیست. بنابراین ما به آن بدبین هستم. می گویند :" آژانس باید اطمینان پیدا کند" این چه حرف نامعقولی است؟ چگونه اطمینان پیدا کند مگر اینکه وجب به وجب این سرزمین را بازرسی کند."
در متن وین موارد متعددی به عهده آژانس گذاشته شده است و به نظر می رسد که این دغدغه و مطالبه رهبری اصولاً رفع نشده است. اگر اینگونه باشد این خط قرمز به وضوح عبور داده شده است و در آینده هم اجرای توافق را با بن بست و به ضرر ایران مواجه می کند. این مطالبه را با شعار و ادعا نمی توان پوشش داد و صرفاً باید با بیان مفاد قطعی و محدوده و شرایط کار آژانس به آن پرداخت. لذا وزارت امورخارجه و سازمان انرژی اتمی ایران باید صراحتاً و مکتوب و مستند وضعیت تحقق این مطالبه را تأیید و اعلام کنند و عده ای از حقوق دانان برجسته کشور هم مُهر تأیید بر آن بزنند. این نکته چون پاشنه آشیل اجرای توافق نامه است و می تواند محدودیت زمانی ایران را به چند برابر مقادیر مندرج در توافق نامه افزایش دهد، باید به صورت خاص مورد توجه قرار گیرد.
۶- بازرسیهای غیر متعارف، پرس و جو از شخصیتهای ایران و بازرسی از مراکز نظامی ایران جزو خطوط قرمز محوری مطرح شده توسط مقام معظم رهبری است. طوریکه مقام معظم رهبری حتی اعلام نمودند شخصاً نخواهد گذاشت. متن توافقنامه وین از این منظر ابهامات جدی دارد. چون اشاراتی به پروتکل الحاقی و بازرسی های خاص دارد و حد و حدود آنها کلی و مبهم است. بدیهی است این مورد را باید وزارت دفاع و نیروهای مسلح و شورای عالی امنیت ملی با روشنی کامل و شفاف بررسی کنند و مسئولیت آن را بر عهده بگیرند و رسماً اعلام کنند که مطالبه رهبری عزیز تحقق بافته است. و الّا خواننده عادی متن را پر از ابهام و ارجاع به موادی که در این توافق ذکر نشده، می یابد.
رعایت این مطالبه با حاکمیت ملی گره می خورد. ممکن است بعضی عناصر سُست آن را کوچک و دم دستی جلوه دهند. ولی تجربیات سایر کشورها و عقل و فهم از حاکمیت خلاف آن را بیان می کند. این مطالبه حیاتی است و خط قرمزی است که نباید اصلاً مورد تعرض قرار گیرد. باید صراحتاً روشن شود که: آیا پرس و جو از شخصیتها پذیرفته شده است یا خیر؟ نشانه هائی از عبور از این خط قرمز در متن منتشره قابل رصد است.
۷- مطلب دیگری که مقام معظم رهبری فرمودند این است: "زمانهای ۱۵ سال و ۲۵ سال که دائماً می گویند برای فلان چیز را هم ما قبول نداریم. این زمان مشخص است و تمام خواهد شد."
در متن وین متأسفانه این زمان ها عیناً ذکر شده و لذا مشهود است که درخواست رهبری عزیز اجابت نشده است.
۸- نکته ای تا کنون مخفی بود و الآن از توافق وین سر بیرون زده است، مسأله تسلیحات و برنامه موشکی است. با مرور این بخش، هر فرد عادی هم احساس خطر می کند. موضوعی که به اندک بهانه ای کل توافق را با مشکل روبرو می کند. سؤال روشن اینهاست: آیا ایران می تواند انواع تسلیحات ساخت خود را به دوستان خود در منطقه بفروشد یا خیر، کدامها را؟ و تا چه زمانی؟ آیا ایران می تواند موشک بالای ۳۰۰ کیلومتر برد بسازد یا داشته باشد یا خیر؟ آیا ایران در این توافق نامه همه محدودیتهای قطعنامه ای شورای امنیت سازمان ملل را رسماً می پذیرد یا خیر؟ کدامها را می پذیرد و کدامها را خیر؟
در پایان از همه مسئولان و کارشناسان و دولت محترم تقاضا دارم که با مسأله هسته ای به صورت سیاسی و جناحی برخورد نکنند و تمام هم و غم خود را صرف بررسی و نقد و کارشناسی متن قرار دهند. تقسیم کار شود. هر بخشی مسئولانه اشکالات و نارسائی را استخراج کند. تا انشاالله با خواست خدا و یاری او و نیت خیر مردم و رهبری قائد عظیم الشأن نظام مراحل بعدی در نهایت عزت و به نفع ملت ایران ورق به خورد.
خدایا چنان کن سرانجام کار، تو خوشنود باشی و رهبر و ملت ایران سرافراز و سربلند و با عزت و رستگار.